ÖZET

Ertuna A. Egzersize Bağlı Bronkospazmı Olan Sporcularda Kardiyopulmoner Performans ve İndekslerinin Değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi Spor Hekimliği Anabilim Dalı. Uzmanlık Tezi. İstanbul 2023.

Amaç: Egzersiz ile ilişkili nefes darlığı semptomu olan ve egzersize bağlı bronkospazm tanısı için hava yolu obstrüksiyon kriterlerini karşılayan ve karşılamayan sporcular ile sağlıklı kontrol grupları arasındaki kardiyopulmoner egzersiz testi parametrelerinde ortaya çıkan değişiklikleri karşılaştırmak.

Gereç ve Yöntem: Çalışmamızda 2012-2022 yılları arasında kliniğimize efor sırasında veya sonrasında nefes darlığı şikayetiyle müracaat eden 47 sporcunun tıbbi kayıtları retrospektif olarak tarandı. Hastaların solunum fonksiyonları egzersiz testi öncesinde spirometri ile değerlendirildi. Ardından kardiyopulmoner egzersiz testi ile ‘breath by breath’ yöntemi kullanılarak oksijen alımı ve karbondioksit atılımları hesaplandı. Bruce protokolü ile yapılan kardiyopulmoner egzersiz testi sırasında sporcuların EKG değişiklikleri, kalp hızı ve kan basıncı yanıtları kaydedildi. Egzersiz testinden sonra seri FEV₁ ölçümleri ile hava yolu obstrüksiyonu araştırıldı.

Bulgular: Semptomu olan sporcuların %38.3’ ünde egzersiz sonrasında yapılan spirometri ile bronkokonstriksiyon geliştiği gözlemlendi. Egzersize bağlı bronkospazm tanısı alan ve almayan sporcular arasında kardiyopulmoner egzersiz parametrelerinde istatiksel olarak anlamlı fark izlenmedi (p>0.05). Dispne tarifleyen tüm sporcuların maxVO₂ (ml/kg/dk) değerleri kontrol grubundan anlamlı olarak daha düşük (p<0.05); AT RER, AT VCO₂ (ml/dk) ve AT VCO₂ ml/kg/dk değerleri ise anlamlı olarak daha yüksek tespit edildi (p<0.05).

Sonuç ve Tartışma: Çalışmamızdan elde ettiğimiz veriler sonucunda efor sırasında dispne gelişimi kardiyopulmoner egzersiz testi parametrelerinde değişikliklere neden olurken, egzersize bağlı bronkospazmın bu değişikliklere katkısı sınırlı kalmıştır.

Anahtar Kelimeler: Egzersize bağlı bronkospazm, hava yolunda daralma, efor dispnesi, kardiyopulmoner egzersiz testi, spor