Aile merkezli bakım modeline temellendirilmiş hemşirelik girişimlerinin preterm bebek ve aile üzerine etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Koç Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SELVİNAZ ALBAYRAK

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Lale Ayşegül Büyükgönenç

Eş Danışman: Ayfer Aydın

Özet:

Araştırma, aile merkezli bakım modeline temellendirilmiş hemşirelik girişimlerinin preterm bebek ve aile üzerine etkisini belirlemek amacıyla, metadolojik ve yarı deneysel çalışma olarak yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: : Çalışmanın örneklemini, Nisan 2017- Mayıs 2018 tarihleri arasında İstanbul'da hizmet veren bir Üniversite Hastanesi'nin Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesi'nde yatan preterm bebekler ve anneleri oluşturmuştur. Araştırmanın ilk aşaması olan, "Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde Ebeveyn Memnuniyet Ölçeği"nin geçerlik güvenirlik çalışması 290 ebeveyn ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın ikinci aşamasını oluşturan "benzer olmayan gruplarda son-test kontrol gruplu yarı deneysel çalışmada, kontrol grubu için 64, deney grubu için 64 olmak üzere toplam 128 preterm bebek ve annesi araştırmanın örneklemini oluşturmuştur.Bu aşamada deney grubuna aile merkezli bakım modeline temellendirilmiş hemşirelik girişimleri, kontrol grubundaki preterm bebek ve annelerine, ünitenin standart bakım prosedürü uygulanmıştır. Araştırmanın verileri; Aile Bilgi Formu, Preterm Bilgi Formu, Yenidoğan Yoğun Bakımda Ebeveyn Memnuniyet Ölçeği, Maternal Bağlanma Ölçeği, Ebeveyn Katılımı Tutum Ölçeği ile toplanmıştır. Veri analizinde; yüzdelik, aritmetik ortalama, t testi, ki kare, Mann- Whitney U, Pearson Ki-kare, tek yönlü varyans analizi (İleri analizi Bonferroni testi) testleri kullanılmıştır. Bulgular: Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesi'nde Ebeveyn Memnuniyet Ölçeği'nin, test-tekrar test güvenirliğinin toplam ölçek için sınıf içi korelasyon katsayısı .999, beş alt boyutu için .997-.999 arasında, Cronbach alfa katsayısının .98 olduğu bulunmuştur. Bu bulgular doğrultusunda ölçeğin geçerli ve güvenilir bir araç olarak kullanılabilir olduğu saptanmıştır. Araştırmanın ikinci aşamasında hemşirelere verilen aile merkezli bakım eğitimi sonrasında Ebeveyn Katılımı Tutum Ölçeği puan ortalamasının çok ileri düzeyde anlamlı olarak yüksek olduğu (p<.001) saptanmıştır. Deney grubuna uygulanan aile merkezli bakım modeline temellendirilmiş hemşirelik girişimleri sonrasında bebeklerin taburculuktaki vücut ağırlığının, kontrol grubundakilere göre çok ileri düzeyde yüksek olduğu (p<.001), hastanede yatış süresinde anlamlı düzeyde fark olmadığı (p>.05) bulunmuştur. Deney grubundaki annelerin maternal bağlanma puan ortalamasının çok ileri düzeyde yüksek olduğu (p<.001), annelerin yenidoğan yoğun bakım ünitesinde ebeveyn memnuniyet ölçeğinden aldıkları hem toplam hem de beş alt boyut puan ortalamasının kontrol grubuna göre çok ileri düzeyde anlamlı olarak yüksek olduğu saptanmıştır (p<.001). Sonuçlar: Aile merkezli bakım modeline temellendirilmiş hemşirelik girişimleri ile preterm bebeğin taburculukta vücut ağırlığında artış olduğu, annelerin maternal bağlanmasının ve memnuniyetlerinin yükseldiği saptanmıştır.