Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Ulaştırma ve Lojistik Fakültesi, Ulaştırma ve Lojistik Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Aybike Esra Şahin
Danışman: Sinem Derindere Köseoğlu
Özet:
Dijital tedarik zinciri, geleneksel tedarik zincirinin dijital teknolojilerle dönüşümü olarak tanımlanabilir. Dijital bir tedarik zinciri; dijital tedarikçiler, dijital üreticiler, dijital fabrika ve depolar, dijital araçlar ve yazılımlar ve bunun gibi birçok fonksiyonun üyeliği ile oluşmaktadır. Akıllı sensörler, büyük veri analitiği, yapay zeka ve blokzincir gibi teknolojilerin kullanımıyla, stok yönetimi, talep tahmini, lojistik planlama ve müşteri ilişkileri yönetimi gibi süreçlerin iyileştirilmesi amaçlanmaktadır. Şirketler rekabet avantajı elde etmek, tedarik zinciri maliyetlerini minimize etmek, teslimat sürelerini kısaltmak ve müşteri memnuniyeti artırmak gibi hedeflerle teknolojikleşme girişiminde bulunurlar. Bu dönüşüm sürecinde tedarik zincirine üye olacak tedarikçilerde bulunması beklenen teknolojiler, yetenekler veya özelliklerin ne olduğu, bu araştırmanın odak noktasını oluşturmaktadır. Bu çalışmada, teknolojik/dijital 3PL hizmet sağlayıcısı seçim problemi ele alınmış ve Türkiye’de faaliyet gösteren 10 lojistik firması alternatifler olarak seçilmiştir. İlk aşamada literatür taraması yoluyla belirlenen teknolojik göstergeler, akademisyenlerden oluşan uzman gruba sunularak, 6 ana kriter ve 21 alt kritere indirgenmiştir. Bu kriterlerin belirlenmesinin ardından Türkiye’deki sayılı teknolojik 3PL şirketleri ile deneyime sahip firmalardan uzmanlar seçilerek, ÇKKV yöntemleri kullanılması yoluyla analizler gerçekleştirilmiştir. Karar vericiler, sektörde ve akademide tecrübeli 8 uzmandan oluşmaktadır. Bu uygulamanın amacı, Türkiye’de faaliyet gösteren lojistik firmaları arasından teknolojik performans bazında en etkin firmayı seçmek ve sıralamaya tabi tutmaktır. Bu hedef doğrultusunda SWARA, bulanık Entropi, bulanık EDAS ve bulanık COPRAS yöntemleri kullanılarak bulanık bir ÇKKV modeli önerilmiştir. SWARA ve Bulanık entropi yöntemleri ile kriter ağırlıkları belirlenmiş ve kriterlerin önem dereceleri sıralanmıştır. Objektif ve subjektif yöntemlerden elde edilen sonuçların birleştirilmesi ve nihai kriter ağırlıklarına ulaşılması aşamasında Bayesian yaklaşımı kullanılmıştır. Sonuçlar, teknolojik 3PL hizmet sağlayıcısı seçimini etkileyen en önemli faktörlerin; “Otomatik Malzeme Yerleştirme ve İzleme Teknolojisi”, “Dijital İşbirliği Eksikliği”, “Teknoloji Uyumluluğu”, “Tedarikçi Uyumluluğu” ve “Artırılmış ve Sanal Gerçeklik Teknolojisini Kullanma” olduğunu ortaya koymaktadır. İkinci aşamada kullanılan Bulanık COPRAS ve Bulanık EDAS yöntemleri ile alternatiflerin sıralanması gerçekleştirilmiştir. Tüm analizler Microsoft Office Excel 2023 programı üzerinden yapılmıştır. Sonuçlar, her iki yöntemde de aynı sıralamayı göstermiştir.