Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eczacılık Fakültesi Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AYKUT KUL
Danışman: Ahmet Olcay Sağırlı
Özet:
Esrar halen Dünyada en yaygın kullanılan yasadışı bitkidir. Esrar bitkisinde Δ9-tetrahidrokannabinol (THC) yaygın bulunur. Esrar kullanımının insan davranışları üzerinde; öfori ve rahatlama hissi, değişmiş zaman algısı, konsantrasyon eksikliği, öğrenme bozukluğu, hafıza bozukluğu ve paranoya etkileri vardır. Esrar kullanımında THC vücutta 11-hidroksi-THC (11-OH-THC) ve 11-nor-9-karboksi-THC'ye (THCCOOH) metabolize olur ve büyük bir kısmı glukuronidasyona uğrar. THCOOH idrar yoluyla atılırken, 11-OH-THC feçes ile atılır. Esrar kullanımını biyolojik materyalde (kan, saç ve idrar) belirlemek için çeşitli yöntemler (LC-MS/MS, GC-MS) vardır. Kromatografik yöntemler adli vakalarda sıkça kullanılmaktadır. THC yağ dokusunda birikerek vücutta uzun süre kalır. Kronik bir esrar kullanan kişinin idrar örneğinde THCCOOH en az 24 gün tespit edilebilir. Biyolojik sıvılarda esrar kullanımını belirlemek için seçici, hızlı ve güvenilir yöntemlere ihtiyaç duyulur. İdrar analizlerinde enzimatik hidrololiz uygulanarak glukronid bağları parçalanır ve toplam THCOOH miktarı analiz edilir. Bu bilgiler eşliğinde planlanan çalışmada idrarda toplam THCOOH’in miktar tayini için yeni ve hassas bir Ultra Performaslı Sıvı Kromatografisi-Tandem Kütle Spektrometresi (UPLC-MS/MS) yöntemi geliştirilmesi, yöntemin Avrupa İlaç Ajansı (EMA) Biyoanalitik Yöntem Validasyonu kurallarına göre valide edilmesi ve gerçek örneklere uygulanması amaçlanmıştır.