Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türkiyat Araştırmaları Bölümü, Türkiye
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ELİF ALTUN
Danışman: Ömer Kul
Özet:
Tezin
amacı Nizamettin Hüseyin Efendi’nin hayatı ve Çin Komünist Partisi (1949
sonrası) döneminde yaptığı faaliyetler ekseninde Doğu Türkistan Millî
Mücadelesinin tarihsel süreçte kesintiye uğramadan günümüze geldiğini ortaya
koymaktır. Tezin kapsamı ise Doğu Türkistan Millî Mücadele tarihi içinde yer
alan Çin Komünist Partisi döneminde, Nizamettin Hüseyin Efendi tarafından
yapılan ilmî, siyasi ve teşkilatçılık faaliyetleridir. Bu çalışma ile Sultan
Abdulaziz’den başlayarak önce Osmanlı Devleti daha sonra ise Cumhuriyet idaresi
sırasında Türkiye tarafından Doğu Türkistan Millî Mücadelesine yapılan
yönlendirme ve etkilerin Çin Komünist Partisi döneminde de Türkiye’den daha
önceden bölgeye gönderilen kişilerin ardılları tarafından gayri nizami olarak
devam ettirilmesi ile bugünkü mücadelenin şekillenmesine yaptığı katkı ortaya
konulacaktır. Böylece hem Doğu Türkistan Millî Mücadelesinin tarihsel süreçte
herhangi bir kopukluğa uğramadan Türkiye’nin bu mücadeleye verdiği katkının
boyutu ortaya çıkarılmaya çalışılacaktır. Ayrıca Doğu Türkistan’ın jeopolitik
önemi ile birlikte Çin’in bu bölgeye niçin bu kadar ehemmiyet verdiği ve Çin
Komünist Partisi’nin Uygur Özerk Bölgesini idare şekli de tezin kapsamı içinde
yer alacaktır. Böylelikle hâlihazırda güncel olan ve artık uluslararası bir
sorun hâline gelen Doğu Türkistan meselesini birçok yönden ele alarak, sorunun
kaynağına inmeye ve Türkiye’nin geçmişten günümüze konuya yaklaşımı Nizamettin
Hüseyin Efendi’nin hayatı ve faaliyetleri kapsamında tartışılacaktır.