Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Kamil Baran Başıbüyük
Danışman: Mustafa Görkem Doğan
Özet:
20.
yüzyılın başlarından itibaren ekonomik ve siyasal değişimler, yaşanan savaşlar
devletin bir bütün olarak çeşitli krizlere girmesine neden olmuştur. Bu
krizler, içinde bulunulan koşullara ve tarihsel amaçlara göre çözülmeye
çalışmıştır. Bu noktada iki tür kriz çözüm yolu ön plana çıkmaktadır. Ya
devleti içinde bulunduğu durumdan kurtararak eski gücüne kavuşturma amacıyla
hareket eden muhafazakar, otoriter çözüm ya da devletin ve temsil ettiği
değerlerin tümünü ortadan kaldırarak yeni bir düzen kurmayı amaçlayan devrimci
çözüm. Schmitt’in ve Gramsci’nin çalışmalarıyla amaçladığı temel mesele de
bununla ilgilidir. İki düşünür de kriz koşullarında siyasal liderliğin nasıl
sağlanacağı sorusuyla ilgilenmiştir. Bu sorunun cevaplanabilmesi için
geliştirmiş oldukları çeşitli kavramlarla hem geriye dönük çözümlemeler yaparak
hem de ileriye yönelik olarak bir yol gösterici konuma gelmişlerdir. İki
düşünür de beslendikleri tarihsel kaynaklar bakımından siyasal liderliğin nasıl
sağlanacağı ile ilgili olarak benzerlikler taşımaktadır. Onları ayıran temel
çizgi ise liderliğin kurulması aşamasında halkla kurulan ilişki olmuştur.
Schmitt, halkın devlet için var edilmesi gerektiğini düşünerek bir egemen
devlet geliştirmeyi amaçlamıştır. Gramsci ise halkın devleti var etmesi
gerektiğini düşünerek, halka göre bir devlet teorisi geliştirmeyi amaçlamıştır.
Schmitt, devletin halkını inşa etmesi gerektiğini savunurken; Gramsci ise
halkın devleti inşa etmesi gerektiğini savunmaktadır. Sonuç olarak bu çalışma,
Gramsci ve Schmitt’in devleti ele alma ve onu inşa etme konusundaki
fikirlerinin benzerlikleri ve farklılıkları üzerinde durarak, iki düşünürü
tarihsel referanslarıyla karşılaştırmayı amaçlamaktadır.