AKTİF AKCİĞER TÜBERKÜLOZLU HASTALARDA MikroRNA PROFİLLERİNİN ARAŞTIRILMASI


Creative Commons License

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Temel Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Fatma Kalaycı Yüksek

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Meltem Uzun

Özet:

Aktif akciğer tüberkülozu (AAT) günümüzde hala önemini koruyan bir halk sağlığı sorunudur. Önlenmesinde, tanı ve tedavisinde yeni ve etkili biyobelirteçlere ihtiyaç duyulmaktadır. MikroRNA’lar (miRNA’lar) doğal ve adaptif immün yanıtları düzenleyen, konak immün sistem hücrelerinin farklılaşmasında ve hastalık sürecinde etkili olan moleküllerdir. Son dönemde miRNA’ların konak-patojen etkileşimlerinde de önemli rolleri olduğu gösterilmiştir. Bu nedenle çalışmada, ATB’li hastalarda ekspresyon düzeylerinin değiştiği bildirilen bazı miRNA’ların (miR-29a, miR-99b, miR-21, miR-146a, miR-361-5p, miR-142, miR-223, miR-125b, miR-144, miR-155 ve miR-582) ülkemizde ilk kez ekspresyon düzeyleri belirlenerek, tanıda biyobelirteç olma potansiyellerinin saptanması amaçlanmıştır. Gerçek zamanlı polimeraz zincir reaksiyonu (GZ-PZR) yöntemi kullanılarak, 20 hasta ve 20 sağlıklı kişinin serum örneklerinden yapılan analizler sonucunda,  kullanılan her iki referans ile de (U6 ve miR-93),  miR-144 ekspresyon düzeyinin hasta grubunda sağlıklı kontrol grubundan istatistiksel olarak anlamlı derecede daha düşük olduğu saptanmıştır (p<0,05). MiR-144’ün biyobelirteç olma potansiyeli için receiver operating characteristic (ROC) analizi kullanılmış ve AAT’lileri sağlıklılardan ayırmada etkin bir biyobelirteç olduğu belirlenmiştir (AUC:%72,  p<0,05). Çalışmada, hasta ve sağlıklı kontrol grubu arasında diğer miRNA’ların ekspresyon düzeylerinde istatistiksel olarak anlamlı bir fark belirlenememiştir (p>0,05). Sonuç olarak, bu çalışma ile her iki referans ile de istatistiksel olarak anlamlı sonuç veren miR-144’ün ileri analizler için incelenecek ideal bir molekül olabileceği desteklenmiş, ancak TB tanısında miRNA’ların etkinliklerinin belirlenmesi için, ATB dışında diğer akciğer hastalıklarına sahip olguların da dahil edileceği ve daha yüksek olgu sayısı ile planlanmış yeni çalışmaların gerekli olduğu düşünülmüştür.