Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Temel İslam Bilimleri Bölüm, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: CEBRAİL KÜLLÜ
Danışman: Halil İbrahim Bulut
Özet:
İslam dünyasında siyasî ve itikadî gayelerle ortaya çıkmış olan
fırkaları tasnif etmek için telif edilen eserler, farklı makâlât
gelenekleri içerisinde telakki edilmişlerdir. Referans kaynağı olarak
alınan yetmiş üç fırka rivayeti, tasnif sistemlerinin şekillenmesi
üzerinde belirleyici bir etkiye sahip olmuştur. Bu rivayeti esas alarak
eserini telif edenlerden biri de XIX. yüzyıl Osmanlı alimlerinden Ahmed
Ziyâeddîn Gümüşhânevî'nin talebesi ve müridi Hasan b. Ömer
es-Sunkûrî'dir.
Sunkûrî'nin, hocası Gümüşhânevî'nin en-Netâyicü'l-i'tikâdiyye adlı
eserini tercüme edip bazı ilavelerde bulunarak, kendi yorumlarıyla
zenginleştirerek ve başka kaynaklardan istifade ederek Eş'arî makâlât
geleneğine göre telif etmiş olduğu Zübdetü'l-akâid nuhbetü'l-fevâid adlı
eserinin ele alındığı bu çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Tasvir
edici/betimleyici yöntemin esas alındığı bu çalışmanın birinci bölümünde
Sunkûrî'nin hayatı, Zübdetü'l-akâid nuhbetü'l-fevâid adlı eseri ve bu
eserin makâlât geleneği içerisindeki yeri üzerinde durulmuştur. İkinci
bölümde muhteva tahliline yer verilmiş olan eserin, ana kaynaklarla
mukayese edilmek suretiyle özgünlüğü tespit edilmeye çalışılmıştır.
Üçüncü bölümde ise latinize edilmiş metne yer verilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Zübdetü'l-akaid, Sunkuri, Netayic, Gümüşhanevi,
Makalat.