OSMANLI’DAKİ VE JAPONYA’DAKİ MODERNLEŞME PROJELERİNDE ERKEKLİK İNŞASI


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Fatma Oya Aktaş

Danışman: Serpil Çakir

Özet:

On dokuzuncu yüzyıl, ekonominin, siyasetin ve toplumsal hayatın hızla dönüştüğü bir yüzyıldır. Kendisinden öncekilerden hızla farklılaşmış, kendisinden sonraki yüzyılı da inşa etmiştir. Bugünkü toplumsal cinsiyet algımız da, kadınlıklar da, erkeklikler de bu yüzyılda inşa edilmiştir. Hegemonik erkeklik bir ideal erkeklik tipi olarak dönüşen, değişen bir erkeklik tipidir. Çoklu erkeklikler içerisinde iktidarda olan erkeklik tipidir. Siyasetle ve toplumsal yapıyla doğrudan ilintilidir. Dolayısıyla, iktidarın bulanıklaştığı, dönüşürken güçsüzleştiği tarihi anlarda bulanıklaşır, görünmez hale gelir. Doğu toplumlarında on dokuzuncu yüzyılda gerçekleşen modernleşme projelerinde gerçekleşen toplumu dönüştürücü hızla birlikte, bir önceki yüzyılın hegemonik erkekliği kaybolmuş, ancak yeni hegemonik erkeklik de henüz inşa edilememiştir, zira henüz hangi siyasetin veya erkeklik tipinin ideal olduğu belirsizdir.

Bu tezde, Tanzimat Osmanlısı ve Meici Japonyası’nda erkeklik inşası, çatışan erkeklikler ve bu çatışmanın toplumun siyasi, iktisadi ve kültürel dönüşümüyle ilişkilenmesi, üçü Osmanlı üçü Japonya’dan toplam altı roman kullanılarak, söylem analizi yöntemiyle incelenecektir. Geçiş dönemi olan ele alınacak olan Tanzimat ve Meici Dönemleri’nin geçmişinden farklılaşıp geleceği kurmasına yakından bakılacaktır. Bu dönemde inşa edilen erkekliklerin analizinde bir hegemonik erkeklik aranmayacak, onun yerine erkeklikler arası çatışmalar ve bu çatışmaların paralellik gösterdiği siyasi ve toplumsal dönüşümler incelenecektir.