Bulgar Komünist Partisi iktidarı döneminde uygulanan politikalara karşı Türk azınlığın gündelik direnişi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siyasal Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NEVİN TÜRKER YILDIZ

Danışman: Murat Metinsoy

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Ulus devletlerin, egemenlikleri altında yaşamlarını sürdüren azınlıklara yönelik politikaları, özgürlükçü ve bütünleştirici olabileceği gibi baskıcı ve ayrıştırıcı da olabilmektedir. Azınlıklara yönelik baskıcı ve ayrıştırıcı türden yönetimlerin bir örneği Soğuk Savaş Dönemi’nde komünizmle yönetilen Bulgaristan’da görülmüştür. “Birleşmiş Sosyalist Bulgar Milleti”nin hâkim kılınması maksadıyla diğer azınlıkların kimlikleri yok sayılmak istenmiştir. Hem etnik hem de dini açıdan Bulgar toplumundan farklı olmaları sebebiyle Türkler bu baskıyı çok yönlü deneyimlemişlerdir. Okuyacağınız çalışma bu hipotezlerden yola çıkarak bahsi geçen dönemde, Bulgaristan’da yaşamış Türklerin kendilerine yönelik uygulanan politikaları ne şekilde algıladıklarını, Bulgaristan’da azınlık olmayı nasıl değerlendirdiklerini ve zorlayıcı muameleler karşısında ne gibi direnme stratejileri belirlediklerini ölçmeyi ve bunları anlamlandırmayı amaçlamıştır. Çalışmada yöntem olarak nitel veri toplama metotlarından biri olan yarı yapılandırılmış mülakatlara başvurulmuştur. Dönemin tanığı olan 20 kişiyle yapılan mülakatların ardından, verilen cevaplar içerik analizine tabi tutularak, 1945-1989 yılları arasında Bulgaristan yönetiminin Türk azınlığa yönelik uyguladığı politikalar madun grubun gözünden açıklanmıştır. Mülakatların yanı sıra Bulgar istihbarat raporlarından, Bulgar Komünist Partisine ait gizliliği kaldırılımış belgelerden ve Bulgaristan Türklerinin hatıratlarından yararlanılmıştır. Bu çalışmada, Bulgaristan Türklerinin kendilerine yönelik uygulamalara dair duygu ve düşüncelerine, baskılar ve kısıtlamalar altında sürdürdükleri gündelik hayatlarına, kurallarla ve yasaklarla baş etme yöntemlerine ışık tutulmuştur.