Covid-19 pandemisinin çocukluk çağı obezitesi üzerine etkisi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HİLAL AKALIN

Danışman: Ayşe Kılıç

Özet:

Covid-19 pandemisi bireylerin yaşam şekillerini etkilemiştir. Çocukların fiziksel aktivitesinin azaldığı, beslenme davranışlarının değiştiği, ekran ve uyku sürelerinin uzadığı, aşırı tartı ve obezite sıklığının arttığı gösterilmiştir. Bu çalışmada pandeminin obezite sıklığına etkisi, pandemiden önce ve pandemi sırasında başvuran aşırı tartılı/obez vakaların karşılaştırılması, anket çalışmasıyla Covid-19 pandemisinin obezitenin etiyolojik faktörlerine etkisini araştırmak hedeflenmiştir. Hastalar ve Yöntem: İstanbul Tıp Fakültesi Genel Çocuk Polikliniği' ne 2018-2021 yılları arasında başvuran, 6-17 yaş arası aşırı tartılı/obez olan çocuklar incelenmiştir. Ekzojen obez olan olgular Nisan 2020' den (pandeminin etkisi) önce ve sonra başvuranlar olarak ayrıldı; antropometrik ölçümleri, biyokimyasal değerleri, görüntüleme sonuçlarıyla karşılaştırıldı. Yapılan anket çalışmalarıyla vakaların demografik özellikleri, beslenme, egzersiz gibi davranışları öğrenildi. Bulgular: Pandemi öncesi ve sırasında başvuranlar arasında cinsiyet dağılımı benzerdi. Pandemi sırasında ekzojen obezite prevalansı iki katına çıkmış, morbid obezlerin oranı artmıştı. Bu dönemde başvuranlarda açlık insülini, insülin direnci ve LDL kolesterol düzeyi daha yüksek, trigliserid düzeyi daha düşüktü. HbA1c, ALT, AST, total kolesterol, HDL düzeyleri, kan basınçları ve hepatosteatoz varlığında iki dönem arasında anlamlı fark saptanmadı. Üç aileden birinde iş kaybı yaşanmıştı. Annelerin ve babaların 3/4' ü aşırı tartılı/obez bulundu. Annesi obez olan çocukların VKİ SDS daha yüksek saptandı. Hamur işi, paketlenmiş yiyecekler ve tatlı tüketimi pandemide artmıştı. Çocuk ve ebeveynlerin fiziksel aktivite seviyelerinde azalma, ekran karşısında geçirdikleri sürede artış saptandı. Çocukların uyku süreleri uzamış bulundu. AFHC' den alınan ortalama puanın değişmediği görüldü. Sonuç: Pandemi sırasında çocuklarda insülin direnci daha yüksek oranda saptanmış, obezite sıklığı artmıştır. Çocukların bu dönemde sağlıksız besinleri daha çok tüketmiş olması, fiziksel olarak inaktif hale gelmeleri, ekran karşısında geçirdikleri sürenin artması, annenin obez olması bu sıklığın artışında etken olabilir.