Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlahiyat Fakültesi Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BÜŞRA PENÇECİ
Danışman: Hüseyin Sarıkaya
Özet:
XIX.yy. boyunca Orta Doğu'ya giden Avrupalı seyyahlar çoğunlukla hac, diplomatik ya da ticari nedenlerle seyahat ederek bu bölge hakkında siyasi, sosyal, kültürel, coğrafi vb. açıdan çeşitli gözlem ve yorumlarda bulunmuşlardır. İngiltere'den Afrika'nın İç Kısımlarının Keşfini Teşvik Etme Derneği (Association for Promoting the Discovery of the Interior Parts of Africa) veya diğer adıyla Afrika Birliği Komitesi aracılığıyla Afrika'nın Timbuktu şehrindeki zenginlikleri keşfe gönderilen İsviçreli seyyah Johann Ludwig Burckhardt, Timbuktu'ya gidecek kervanı bekleyene kadar Hicaz coğrafyasında seyahatlerde bulunmuş ve bu seyahatlerini kayıt altına almıştır. Seyahatnamelerini Nubya, Suriye, Arabistan ve Mısır coğrafyalarında yaşayan halkların yaşamını gözlemleyerek oluşturan Ludwig, aynı zamanda 1809-1817 tarihleri aralığında bu bölgelerde yaşayan bedevîlerin ve vehhabîlerin yaşamlarına da detaylı bir şekilde değinmiştir. Johann Ludwig Burckhardt'ın Notes on the Bedouins and Wahabys (Bedevîler ve Vehhabîler Üzerine Notlar), eserini incelediğimiz bu çalışmanın ilk bölümü, okuyucuya eserin müellifinin hayatı, ailesi, eğitimi, şahsiyeti ve Müslümanlığı meselesi, vefatı ve seyahatleri hakkında bilgi verilmeye çalışılmıştır. İkinci bölümde müellifin not defterlerinin muhtevası, Arapça el yazmaları, kitaplarını oluşturan seyahat notları, beş eserin baskısı ve muhtevası, dil ve üslup özellikleri ve her bir eserin değerlendirmesi yapılmıştır. Son bölümde ise Ludwig'in bedevîler ve vehhabîler hakkındaki açıklamalarından yola çıkılarak onların 19. yüzyılın başlarındaki sosyal, coğrafi, kültürel, dini, siyasi, adli, askeri yapılanmaları ele alınmıştır. Anahtar Kelimeler: İsviçreli Seyyah, Johann Ludwig Burckhardt, Hicaz, Bedevîler, Vehhabîler.