Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edebiyat Fakültesi Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FERHAT KAVAS
Danışman: Simge Özer Pınarbaşı
Özet:
Bu çalışma, Ütopya/Distopya kavramlarının ortaya çıkışlarından başlayarak tarihsel süreç içerisinde nasıl bir anlamsal dönüşüme uğradıklarını, bu dönüşümün sanat eserlerine, özellikle de çağdaş sanat ortamında üretilen eserlere nasıl yansıdığını saptamayı amaçlar. Bu bağlamda öncelikle 1516 yılında Thomas More (1478-1535) tarafından yazılan Ütopya adlı eser ile ortaya çıkan ütopya kavramını besleyen eski kaynaklardan başlayarak, 19. Yüzyıl'a ve 20. Yüzyıl'a ait ütopya ve distopya metinleri incelenmiş ve ütopya kavramının sanat alanındaki yansımaları ele alınmıştır. 20. Yüzyıl'ın ilk çeyreğinde ortaya çıkan Modern Sanat akımlarından Konstrüktivizm, Fütürizm ve Bauhaus akımlarının sanatçılarının ütopyacı eğilimlerini sanatlarına yansıttığı ve 1950'den sonra ise üretilen eserlerde 2. Dünya Savaşı'nın etkisi ile distopik eğilimlerin arttığı gözlemlenmiştir. Henry Moore ve Germaine Richier'in heykellerinde biçimlerin bilinçli bir şekilde bozulması distopik eğilimlerin birer yansıması olarak karşımıza çıkmaktadır. Ütopyacı eğilim ise sanayileşen şehirlerde doğanın ve çevrenin tahrip edilmesine dikkat çeken Yeryüzü Sanatı akımının sanatçılarının eserlerinde devam etmektedir. Ütopya ve Distopya kavramlarının plastik sanatların yanı sıra edebiyat, sinema ve mimariye de yansıdığı görülmektedir. Bu nedenle çalışmada, Ütopya ve Distopya kavramlarının tarihsel sürekliliğinin evreleri ve alanları belirlenmeye çalışılmıştır. Bu tezde yer verilen sanatçılar ve eserler, sanatın hayal etme, tasarlama ve yol gösterici olma özelliğinin ütopya ile ilişkisini ve sanatın toplumları ve sistemleri eleştirme özelliğinin ise distopya ile olan ilişkisini vurgulayan eserler ve sanatçılar arasından seçilmiştir. Anahtar Kelimeler: Çağdaş Sanat, Ütopya, Distopya, Sosyalist Ütopya, Distopik Şiddet, Modernizm, Distopik Sürrealizm, Doğa ve Ütopya, Post-apokaliptik.