Post-Sovyet Dönemde Vladimir Putin Tarafından ‘Velikorus’ İdeolojisinin Sosyal Medya Aracılığıyla Yeniden Üretimi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, İletişim Fakültesi, Gazetecilik Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Samet Yerköy

Danışman: Belkıs Ulusoy Nalcıoğlu

Özet:

Komünizmin ideolojik bağlarının 1991 yılında sona ermesi ve SSCB’nin çöküşüyle beraber yeniden dönüşüme giren Rusya Federasyonu’nda komünist ideolojinin yerine yeni bir ideoloji arayışı başlamıştır. Bu arayış devam ederken, 2000 yılında eski KGB üst düzey ajanı olan Vladimir Putin ülkenin başına gelmiş ve muhafazakar tabanın etkisiyle Rusya’da geleneğe yeniden dönüşü başlatmıştır. Geleneğe dönüş ise Rusya’nın bin yıllık devlet geleneği olan ve komünizm döneminde nispeten sekteye uğrayan Velikorus ideolojisinin yeniden görünür kılınarak benimsenmesidir. Rusya’nın yeni nesil muhafazakar lideri olan Putin, komünizm ideolojisini geri plana atarak milliyetçi ideolojiyi hem devlet içinde hem de halk arasında yerleştirmektedir. Velikorus ideasıyla, komünizm döneminde yasaklanan din olgusunun yeniden yükseltilerek Rusya toplumunun maneviyatının güçlendirilmesi hedeflenmekte, aynı zamanda zayıflayan aile kurumu yüceltilerek demografik artışın gerçekleşmesi planlanmaktadır.

            Çalışmada, Rus Çarı I. Petro’nun planı olarak kabul gören ve “Büyük Rusya” anlamına gelen “Velikorus” ideolojisinin, 2000 yılından beri Devlet Başkanlığı görevini yürüten Putin tarafından sosyal medyadaki tezahürü incelenecektir. Rusya Federasyonu Devlet Başkanlığı’nın Twitter resmi hesabının incelenmesiyle “Velikorus” ideasının yeniden üretimine ilişkin metinler tespit edilerek eleştirel söylem analizine tabi tutulacaktır. Çalışmada amaç, eski Sovyetler Birliği ve daha öncesinde Çarlık Rusya’nın yayılmış olduğu coğrafi saha üzerinde bugünkü Rusya Federasyonu’nun yeniden kültürel ve iktisadi hegemonyasını temin etme arzusuyla amaca hizmet edecek ideolojik üretimini yapılacak araştırma ile ortaya koymaktır.