Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fen Fakültesi Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Veysel SÜZERER
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Tamer Özcan
Özet:
Bitkiler uzun yıllardan beri farklı amaçlarla kullanılmaktadır. Tez kapsamında çalışılan Boraginaceae familyası üyesi Echium L. cinsi de, içermiş olduğu metabolitlerin sayısının fazlalığı nedeniyle endüstride kullanılabilir bitkilerdendir. E. italicum L.’de bulunan şikonin ve türevleri ile yağ asitlerinin üretimi ve arttırımı için farklı kültürler (kotiledon yaprağı ve kök süspansiyon ile saçak kök kültürleri) oluşturulmuştur. Oluşturulan kültür hatlarına elisitasyon (+4 °C, MeJA, DMSO, ABA, AgNO3, SC Ekstraktı) uygulanarak metabolit üretiminin arttırımı hedeflenmiştir. Çalışma sonucunda, en yüksek miktarda şikonin eldesi 10 μM MeJA’nın 24 saat uygulandığı saçak kök kültürlerinde tespit edilirken, en yüksek düzeylerde yağ asidi üretimi ise herhangi bir elisitasyon uygulamasının olmadığı kontrol grubu kotiledon yaprağı süspansiyon kültürlerinde elde edildi. Bununla birlikte, saçak köklere MeJA uygulaması sonucunda üretilen kültürlerden saflaştırılan Şikonin Türev-3 ekstraktı, [(İzovaleril/2-Metil Bütiril Şikonin) elisite edilmiş saçak kök kültürleri kaynaklı] meme kanseri hücre hatlarından MCF-7 ve MDA-MB-231’e uygulandı. Düşük miktarlarda denenen Şikonin Türev-3
fraksiyonu, MCF-7 ve MDA-MB-231 kanser hücre hatlarında antiproliferatif etki göstermiştir. E. italicum L.’nin in vitro kültür hatlarına metabolit üretimi için uygulanan yöntemlerin, Echium L. cinsinin yanı sıra diğer türlerde de mevcut biyoaktif bileşiklerin endüstriyel ölçekte kitlesel üretimleri için kullanılabilme potansiyeli bulunmaktadır.