Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fen Fakültesi Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: YUNUS AKSÜT
Danışman: Emine Şeküre Nazlı Arda
Özet:
Alerji günümüzün temel sağlık
sorunlarından biridir. Bu hastalıklar ülkemizdeki bireylerin %20-30 kadarını
etkileyerek, kişilerin yaşam kalitesini düşürmekte ve oluşturduğu iş gücü kaybı
ile de maddi zarara yol açmaktadır. Alerjik duyarlılığa ve alerjik hastalık
bulgularının ortaya çıkmasına neden olan en önemli aeroalerjenlerden biri
polenlerdir. Polenlerin alerjenik özellikleri, kimyasal bileşenleri ve
atmosferdeki yoğunlukları, iklime, coğrafi lokasyona ve çevresel koşullara göre
değişir. Muhtemelen bu varyasyonların bir sonucu olarak polen alerjisinin tanı
ve tedavisinde bazı sorunlar yaşanmaktadır.
Rekombinant DNA teknolojisinin
gelişmesi ile birçok biyolojik ürün ortaya çıkmıştır. Tanı ve tedavide
kullanılma potansiyeline sahip rekombinant alerjenler de bu teknoloji ile
üretilebilmektedir. Yapısal, fonksiyonel ve immünolojik olarak doğal
alerjenleri taklit eden bu spesifik moleküller, biyoteknolojik yöntemleri
kullanarak prokaryotik veya ökaryotik sistemler aracılığıyla çok hızlı bir
şekilde, sabit kalitede, yeterli miktarda elde edilebilirler.
Bu tez çalışmasının temel hedefi yerel
Morus alba (ak dut) poleninde bulunan
potasiyel alerjen metiyonin sentazı Schizosaccharomyces
pombe’de rekombinant olarak üretmektir.
Çalışmanın ilk aşamasında M. alba’daki metiyonin sentaz geninin
dizisini belirlemek için polenlerden total RNA izolasyonu yapıldı. Total RNA
kullanılarak cDNA kütüphanesi oluşturuldu ve ilgili gen bu cDNA kütüphanesinden
polimeraz zincir reaksiyonu (PZR) ile çoğaltıldı. PZR ürününün nükleotit
dizilemesi yapıldı, metiyonin sentazın tam gen dizisi belirlendi.
İkinci aşamada ise metiyonin
sentaz geninin mekik tipi bir vektör olan pSLF1007 ile ligasyonu sağlandı. Daha
sonra S.pombe’ye bu ligasyon ürününün
transformasyonu yapıldı. Seçici besiyerine ekilen transforme kolonileri
belirmek için koloni PZR yapıldı. Pozitif çıkan kolonilerden biri, protein analizleri
için sıvı besiyerinde üretildi. Bu hücrelerden protein izolasyonu
gerçekleştirildi ve rekombinant proteinin saptanması için elektroforezi takiben
Western blot analizi yapıldı. Rekombinant protein histidin etiketine özgü
antikor kullanılarak membranda saptandı.
Sonuç olarak, M. alba poleninde bulunan metiyonin
sentaz proteini S.pombe’de başarıyla
rekombinant olarak üretildi. Bu çalışmada S.
pombe'nin rekombinant allerjen üretimi için alternatif bir sistem olduğu gösterildi.
Rekombinant metiyonin sentaz ileri klinik çalışmalarda kullanılma,
saflaştırıldıktan ve alerjik özellikleri doğrulandıktan sonra piyasada
biyoteknolojik bir ürün olarak yer alma potansiyeline sahiptir.