Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eczacılık Fakültesi Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Nurdan Dağtekin
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Deniz Kaleli Durman
Özet:
Dağtekin, N. (2020). Astım Patogenezinde Hava Yolu
Hiperreaktivitesi ve İnflamatuvar Yanıt Oluşumunda aP2’nin Rolü - İstanbul
Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eczacılık Fakültesi Farmakoloji ABD.
Doktora Tezi. İstanbul.
Astım kronik hava yolu inflamasyonu ve bronş aşırı duyarlılığı
ile karakterize heterojen bir hastalıktır. Astım patogenezinde FABP4 olarak da
bilinen adiposit-protein-2(aP2)’nin rolünü ortaya koyan çalışmalar son derece
kısıtlıdır. Dolaşımdaki aP2’nin alerjik astım patogenezinde rol alabileceği öne
sürülmüştür. Ancak aP2’nin hava yolunda hangi mekanizmalar üzerinden etkili
olduğu, ve bu etkiden sorumlu aP2’nin kaynağı bilinmemektedir. Bu çalışmada
aP2’nin alerjik hava yolu inflamasyonu ve hava yolu hiperreaktivitesi
üzerindeki rolünün aP2f/f-farelerde geliştirilen deneysel alerjik-astım
modelinde araştırılması amaçlanmıştır. Astım patogenezinde etkili aP2’nin
kaynağının belirlenmesi içinde, doku spesifik aP2’den yoksun deney gruplarının
oluşturulması planlanmıştır. Bu amaçla OVA veya HDM ile indüklenen deneysel
aP2f/f-fare alerjik astım modelinde metakolinin artan dozları ile
gerçekleştirilen bronkoprovokasyon testi sonrasında RN ve Rrs değerlerinde
kontrol grubuna göre bir anlamlılık gözlenmemiştir. Bu nedenle, doku spesifik
aP2’den yoksun deney gruplarında çalışma yapılamamıştır. aP2’nin hava yolları
inflamasyonundaki rolünü değerlendirmek üzere çalışmaya in vitro ortamda insan
bronşiyal epitel (BEAS-2B), fare akciğer epitel (MLE-12) ve alveolar makrofaj
(MH-S) hücre kültürlerinde devam edilmiştir.
Rekombinant aP2 uygulamasına bağlı olarak, BEAS-2B hücre kültüründe
CCL2, IL-1b,
TSLP; MLE-12 hücre
kültüründe CCL2 ve MH-S hücre kültüründe CCL2, IL-1b’in gen ekspresyonları
artmıştır. Rekombinant aP2+OVA uygulaması; BEAS-2B ve MLE-12 hücre
kültürlerinde CCL2;
BEAS-2B ve MH-S hücre kültürlerinde ise IL-1b ekspresyonunu OVA-grubuna
kıyasla anlamlı olarak arttırmıştır. LPS uygulanan MH-S hücre kültüründe aP2
ekspresyonunun arttığı gözlenmiştir. Epitel hücrelerde ise aP2 gen ekspresyonu
ve kültür ortamında aP2 protein tespit edilmemiştir. Sonuç olarak in-vitro
deneylerden elde edilen preliminer veriler aP2’nin, proinflamatuvar sitokin ve
kemokin üretimini tetiklediğini ve alerjen maruziyetine bağlı gelişen
inflamatuvar yanıtı arttırabileceğini göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Astım, adipoz doku, aP2, FABP4, inflamasyon
Bu çalışma Harvard
Üniversitesi Halk Sağlığı Okulu Hotamışlıgil Laboratuvarı/Sabri Ülker Merkezi
tarafından desteklenmiştir.