Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eczacılık Fakültesi Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HÜSEYİN ONUR TUNCAY
Danışman: Emine Akalın
Özet:
Bu çalışmada, Türkiye'de doğal olarak bulunan Angelica L. cinsine ait taksonlar üzerine morfolojik, anatomik, palinolojik ve moleküler çalışmalar yürütülerek cinsin revizyonunun yapılması amaçlanmıştır. Arazi çalışmaları ve herbaryum incelemeleri ile taksonların coğrafi dağılımları ve tehlike kategorileri değerlendirilmiştir. Morfolojik, anatomik ve palinolojik çalışmalara ek olarak yürütülen moleküler analizlerde çekirdek DNA'sında yer alan tam ITS gen bölgesi dizileri kullanılarak taksonlar arasındaki filogenetik ilişki belirlenmiştir. Bu sonuçlar morfolojik ve anatomik incelemelerin bulgularıyla karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Tüm bu değerlendirmeler neticesinde, Angelica cinsine ait bazı taksonlar başka bir takson altında değerlendirilmiş, bazı taksonlar ise Xanthogalum Avé-Lall. cinsine taşınmıştır. A. archangelica L. türünün Türkiye'de yayılışının olmadığı tespit edilmiş ve bu nedenle Türkiye kayıtlarından çıkarılmıştır. Buna ek olarak A. sylvestris var. stenoptera taksonu A. sylvestris türü altında tür içi varyasyon olarak değerlendirilmiştir. Arazi çalışmaları sırasında yeni bir tür keşfedilmiş ve A. remotiserrata Tuncay & Akalın adı verilerek Türkiye florasına kazandırılmıştır. A. purpurascens (Avé-Lall.) Gilli sinonime indirgenmiş ve Xanthogalum cinsi altında ilk yayımlandığı haliyle X. purpurascens Avé-Lall. geçerli takson olarak kabul edilmiştir. Ayrıca, A. turcica Hamzaoğlu & Koç türü Xanthogalum cinsine taşınarak yeni kombinasyonu olan X. turcica (Hamzaoğlu & Koç) Tuncay & Akalın comb. nov. düzenlenmiştir. Angelica cinsi revizyonu kapsamında yapılan tüm bu değişiklikler ile Angelica cinsindeki eksiklikler tamamlanmış, hatalar giderilmiş ve Xanthogalum cinsi yeniden canlandırılmıştır. Angelica ve Xanthogalum türleri için detaylı tanımlar yapılarak teşhis anahtarı yeniden düzenlenmiştir. Cinslerin güncellenmiş tür sayıları Angelica için 2, Xanthogalum için 2 olarak tespit edilmiştir.