Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FATİH TEPGEÇ
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Zehra Oya Uyguner
Eş Danışman: Güven Toksoy
Özet:
TEPGEÇ, F. Parkinson Hastalığına Neden Olan Bilinen Ve Yeni Genlerde İlişkili Mutasyonların Araştırılması. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Genetik ABD. Doktora Tezi. İstanbul. 2018
Parkinson Hastalığı (PH), Alzheimer Hastalığı’ndan (AH) sonra en sık görülen nörodejeneratif hastalık olup juvenil (<20 yaş), erken (<50 yaş) ve geç (50 yaş) başlangıçlı olarak üç formu vardır. Hastalık çoğunlukla sporadik görülmekle birlikte %15’i ailevidir ve otozomal dominant, resesif ve X’e bağlı kalıtım göstermektedir.
Hastalık ilişkili bilinen ve yeni genlerde mutasyonların tanımlanması, patolojik yolakların anlaşılması, genotip-fenotip ilişkilerinin aydınlatılması, PH’nın oluşum ve ilerleyişindeki faktörleri daha iyi anlamamıza, tedavi stratejilerinin yönlendirilmesine önemli katkılar sunmaktadır. Sık görülen bir hastalık olmasına karşın PH’nın klinik heterojenitesi ve ileri yaş hastalığı olması genetik etiyolojinin aydınlatılmasını güçleştirmektedir.
Çalışmamızda 63 PH tanılı olguda bilinen genlerin incelenmesi ve bu genlerde mutasyon saptanmayan büyük ailelerde tüm ekzom çalışması ile yeni genlerin tanımlanması amaçlanmıştı. Bilinen genlerdeki büyük mutasyonlar MLPA, küçük mutasyonlar bölümümüzde tasarlanan, içinde 33 PH ilişkili genin yer aldığı, 42 gen içeren demans-gen paneli kapsamında yeni nesil dizileme (YND) tekniği ile incelendi
Serimizde, 15 olguda 4 farklı gende, 12 farklı bilinen mutasyon saptandı. Bu mutasyonların 5’i büyük delesyon, biri büyük duplikasyon ve altısı küçük mutasyonlardı. Mutasyonların %12,7 (8/63)’si MLPA %11,1 (7/63)’i YND ile gösterildi. Bir olguda PRKN’de büyük delesyon ve nokta mutasyonu ile bileşik heterozigotluk gözlendi. Mutasyon dağılımı, juvenil başlangıçlı olgularda %50 (1/2), erken başlangıçlı olgularda %27 (13/48), ve geç başlangıçlı olgularda %7,7 (1/13) idi.
Çalışmamızda incelenen genlerde herhangi bir mutasyon saptanmayan üç büyük aile tüm ekzom çalışmasına aday nitelikte olmasına karşın, diğer aile bireylerinin onam vermemesi nedeniyle yapılamadı.
Sonuçlarımızın, moleküler genetik tanı algoritmalarının oluşturulmasına, toplumumuza özgün mutasyonların belirlenmesine ve ailelere genetik danışma verilmesine katkı sağlaması beklenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Parkinson Hastalığı, Yeni Nesil Dizleme, Ion Torrent Platformu, MLPA
Bu çalışma, İstanbul Üniversite, Bilimsel Araştırma Projeleri TDK-2016-20253 ile desteklenmiştir.