Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Felsefe ve Din Bilimleri Bölüm, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Hilal Tezcan
Danışman: Zarife Şeyma Altın
Özet:
Eleştirel düşünme, 21. yy. becerileri arasında zikredilen, öğretimde son yıllarda adı sıkça geçen bir kavramdır. Genel olarak eğitimin konusu dahilinde eleştirel düşünmenin nasıl öğretileceği sorusu farklı yaklaşımları beraberinde getirmiştir. Bu çalışma, eleştirel düşünme süreçlerine yönelik inceleme doğrultusunda din öğretimi alanında eleştirel düşünmenin imkân dahilinde olduğu fikrine dayanmaktadır. Çalışma, eleştirel düşünmeyi destekleyici uygulamaların din öğretiminde nasıl uygulanacağını sorgulamayı hedeflemektedir. Bunun için araştırmada iki ayrı nitel araştırma deseni kullanılmıştır. Bunlardan ilki sınıf ortamında öğrencilerin bu uygulamaları deneyimleyeceği bir eylem araştırması, diğeri benzer uygulamalar gerçekleştiren öğretmenlerle yapılan görüşmelerdir. Eylem araştırması, İstanbul’un Fatih ilçesindeki bir ortaokulda 5. sınıf şubelerinden birinde gerçekleştirilmiş; din öğretimi için sınıf ortamında eleştirel düşünme süreçlerine katkı verecek yöntem ve tekniklerle ilgili uygulamalar yapılmış, sonuçları kaydedilmiştir. Günümüz din öğretimi uygulamalarında eleştirel düşünme becerilerinin yerini değerlendirebilmek için ise, saha incelemesi yoluyla din öğretimi görevini üstlenenlerin görüşleri alınmıştır. Her biri kendi alanı olan din öğretimi alanında etkin olan, yapmakta oldukları faaliyetlerle bilinen, meslektaşları arasında temayüz etmiş 12 öğretmenin nitel araştırma deseni ve mülakat yöntemi ile eleştirel düşünmeye yükledikleri anlam araştırılmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi ile yorumlanmış, bu görüşmeler eylem araştırmasına yön vermiştir. Araştırma neticesinde Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi derslerinde eleştirel düşünmenin ileri sürdüğü temalar çerçevesinde öğretimin gerçekleştirilebileceği ortaya konulmuş olup, sahada bulunan öğretmenlerin eleştirel düşünmenin ileri sürdüğü temalar doğrultusunda bir kılavuza ihtiyaçları bulunduğu tespit edilmiştir. Bu tez çalışması üç bölümden oluşmaktadır: 1. Bölümde eleştirel düşünmenin ne olduğu, nasıl geliştirileceği ve Türkiye’deki mevcut uygulamalar ortaya konmuştur, 2. Bölümde çalışmanın yöntemi anlatılmıştır. Son bölümde elde edilen veriler doğrultusunda analiz yapılmış olup, yorum yapılmıştır. Sonuç ve önerilerle çalışma sonlandırılmıştır.