• Ana Sayfa

mTOR İnhibitörü Everolimusun Yaşa Bağlı Farmakinetiğinin İncelenmesi

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi, Eczacılık Meslek Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ferdi Öztürk

Danışman: Alper Okyar

Özet:

Yaş, ilaçların farmakolojik etkilerinde ve advers/toksik etkilerinde bireylerarası farklılığa neden olabilecek önemli bir faktördür. Oluşan bu farklılıklar emniyet marjları dar olan antikanser/immunosüpresan ilaçlar için etkililik ve güvenlilik yönünden özel bir önem taşımaktadır. Everolimus; kanser tedavisinde ve immunosüpresan tedavinin gerektiği durumlarda oral yoldan değişik yaş gruplarında kullanılabilmektedir. Bu çalışmamızda yaşa bağlı farmakokinetik farklılıkları ortaya koymak amacıyla everolimus genç ( ̴ 9 haftalık), yetişkin ( ̴ 23 haftalık) ve yaşlı ( ̴ 56 haftalık) erkek farelere oral yoldan 5 mg/kg ve tek doz halinde uygulanmıştır. Uygulama sonrasında 24. saate kadar belirli zaman noktalarında fareler feda edilerek kan örnekleri toplanmıştır. Kan örneklerinden elde edilen plazmalarda everolimus miktarı HPLC metodu ile tayin edilmiştir. AUCtoplam değerleri yaşlı fare grubuna kıyasla, genç fare grubunda %129, yetişkin fare grubunda %86 oranında daha fazladır. İstatistiksel olarak genç ve yaşlı fare grupları arasındaki fark anlamlı bulunmuştur (p<0,05). Cmaks değerleri yaşlı fare grubuna kıyasla, genç fare grubunda %95, yetişkin fare grubunda %72 oranında daha fazladır (sırasıyla p<0,01, p<0,05). AUCtoplam ve Cmaks değerlerinin azalması yaşın artışıyla birlikte everolimus biyoyararlanımının azaldığını göstermektedir. Oral klirens değerleri genç fare grubuna kıyasla, yetişkin fare grubunda %68, yaşlı fare grubunda %230 oranında daha fazladır. İstatistiksel olarak genç ve yaşlı fare gruplarının arasındaki fark anlamlı bulunmuştur (p<0,05). Dağılım hacmi değerleri genç fare grubuna kıyasla, yetişkin fare grubunda %47, yaşlı fare grubunda %187 oranında daha fazladır (sırasıyla p<0,01, p<0,001). Çalışmamızın sonuçları everolimusun farmakokinetiğinde yaşa bağlı anlamlı farkların olduğuna işaret etmektedir. Klinikte çeşitli yaşlardaki hasta gruplarında kullanılan everolimusun insanlardaki farmakokinetiğinde yaşa bağlı farklılıklarının belirlenmesi tedavilerin bireyselleştirilmesi ve etkinliklerinin arttırılması açısından önem arz etmektedir.