Türkiye'de ilk evlilik yaşının artışının nedenleri ve sonuçları: Doğurganlık üzerine ekonometrik bir analiz


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, İktisat Fakültesi, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BİLAL COŞAN

Danışman: Faruk Taşcı

Özet:

Kültürel dönüşüm, sosyo-ekonomik gelişmeler, bireyselci tutumlar, modernleşme gibi birçok neden aile ve evlilik kavramlarına olan bakışın değişmesinde etkili olmaktadır. Hiç evlenmeyen bireylerin artışı ve ilk evlilik yaşının yükselmesi de bu değişim çerçevesinde değerlendirilmelidir. Bu bağlamda ilk evlilik yaşının artışının birçok sebebi ve sonucu bulunmaktadır. Bu tez çalışması kapsamında Türkiye'de ilk evlilik yaşının artışının nedenleri ve sonuçları incelenmektedir. Evlilik yaşının artışıyla beraber mikro düzeyde, evlilik uyumunun düşük olması, boşanma riskinin artması ve biyolojik riskler gibi (erken evliliklere benzer şekilde) sonuçlar bulunmaktadır. Diğer yandan ilk evlilik yaşının artışıyla beraber makro düzeyde doğurganlık oranları azalmakta ve buna bağlı olarak yaşlı nüfus artmakta ve genç nüfus azalmaktadır. Bu çerçevede çalışmada, ilk evlilik yaşının artışının doğurganlık hızıyla olan ilişkisi açıklanmaktadır. Bu amaçla kadın ortalama ilk evlilik yaşının artışının toplam doğurganlık hızı üzerindeki etkisi panel veri analizi yöntemi kullanılarak ölçülmüştür. Analiz 81 il verisi üzerinden 2009-2020 yılları arası baz alınarak yapılmıştır. Sonuç olarak, ortalama ilk evlilik yaşındaki artışın toplam doğurganlık hızını azalttığı tespit edilmiştir.