Pertevniyal Valide Sultan'ın yazışmaları (1861-1883)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edebiyat Fakültesi Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYŞEGÜL SUBAŞI

Danışman: Ali Fuat Örenç

Özet:

Bu çalışma, ağırlıklı olarak Sultan II. Mahmud'un eşi ve Sultan Abdülaziz'in annesi olan Pertevniyal Valide Sultan'ın, oğlu Sultan Abdülaziz, Darüssaade Ağası ve Hazine Kethüdası ile aralarında geçen yazışmalarının değerlendirilmesi çerçevesinde oluşturulmuştur. Bir döneme damga vuran Pertevniyal Valide Sultan'ın oğlu Sultan Abdülaziz, Darüssaade Ağası ve Hazine Kethüdasıyla olan yazışmaları; onların kişiliği hakkında doğrudan bilgi vermese de Valide Sultan'ın yazışmalarında kullandığı ifadelerden, duygularını yansıtış biçiminden ve olaylar karşısında sergilediği tutumdan alışkanlıklarına ve kişilik özelliklerine dair ipuçlarına ulaşmaktayız. Bahsettiğimiz yazışmalardan hareketle kendisinin dindar, hayırsever, kucaklayıcı ve kontrolcü bir kişiliğe sahip olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca bu yazışmalar sayesinde Osmanlı'da hakkında en az bilgi olan kurumlardan Harem teşkilatı hakkında ve Harem'de yaşayan hanedan üyelerinin hayat tarzlarına, birbirleri arasındaki ilişkilere ve alışkanlıklarına dair bilgilere de ulaşmaktayız. Sonuç olarak arşiv belgeleri ışığında oluşturduğumuz tezimizde, 19. yüzyılın ikinci yarısında bir Valide Sultan'ın kaleminden hanedan ilişkilerine ve Harem'deki sosyal, idari ve ekonomik hayata dair bazı tespitleri ortaya koymaya çalıştık.