Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edebiyat Fakültesi Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ABDULKADİR COŞKUN
Danışman: Ali Fuat Örenç
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
Müşir Fuad Paşa, 1835-1931 yılları arasında yaşamıştır. Osmanlı Devleti'nin Mısır eyaletinde başlayan hayatı İstanbul'da son bulmuştur. Uzun hayatında başarılı işlere imza atmıştır. Fuad Paşa, Askerî faaliyetleri ile adından söz ettirerek tarih sahnesine çıkmıştır. Eğlenceye düşkün, cesur ve mert bir kişi olan Paşa, cesaretinden dolayı "deli" lakabı takılmış bir askerdir. 93 Harbi ile adını tüm dünyaya "Elana Kahramanı" olarak duyurmuştur. Bu harbin ardından Müşir olmuştur. Askerliğin yanında Paşa, ticari faaliyetlerde de bulunmuştur. Günümüzde de çok değerli olan borasit ile petrol ve neft madenlerinin işletmesi için girişimlerde bulunmuştur. Diğer taraftan Paşa, idari, diplomatik ve siyasi bir kimliğe de sahiptir. Savaşlardaki başarıları sebebiyle II. Abdülhamid'in takdirini kazanan Paşa, Osmanlı Devleti için kritik öneme sahip Avusturya ve Rusya diplomatik görevlerini yerine getirerek Osmanlı Devleti'ni yabancı devletlerde temsil etmiştir. Ancak Paşa, 1902 yılında Sultan II. Abdülhamid'e ihtilal yapacağı iddiasıyla yargılanarak sürgüne gönderilmiştir. II. Meşrutiyet'in ilan edilmesi ile İstanbul'a dönmüştür. Meclis-i Âyan azalığına atanmıştır. Meclis kapanana kadar da bu görevini yerine getirmiştir. Özellikle II. Meşrutiyet'ten sonra ortaya çıkan serbestlik ile birlikte kurulan Çerkes ve Kuzey Kafkasya cemiyetleriyle yakın ilişki içinde bulunmuştur. Çok yönlü bir kimliğe sahip olan Fuad Paşa, tarih kitaplarında hak ettiği yeri bulamamıştır. Bu çalışmada asker, müteşebbis, bürokrat, diplomat ve siyasetçi olan Fuad Paşa'nın faaliyetleri ortaya konulmuştur.